“I call him religious who understands the suffering of others.”
Mahatma Gandhi
Je hoeft niet elk standpunt van iemand te delen, om toch diep respect voor iemand te hebben.
Ik doe er verder het zwijgen toe.
Ds. Van Reenen, met zijn toestemming:
Bij de tijd: échte solidariteit
Premier Rutte riep de kerken op, solidair te zijn met de rest van Nederland. En daarom dus de tweede kerkdienst te laten vervallen of in elk geval naar voren te schuiven. Nu, uiteraard is er in veel gevallen niet zo veel op tegen om een middagdienst te houden – dat doen we in Oldebroek al sinds mensenheugenis. Maar de oproep geeft vragen.
Als kerken écht solidair zijn met de rest van Nederland, dan sluiten ze de deuren… Immers, veel Nederlanders vinden (orthodoxe) religie verderfelijk, ze vinden dat we kinderen indoctrineren. ’s Morgens, ’s middags of ’s avonds, dat maakt dan natuurlijk niet uit. Zo denkt ook premier Rutte er over, afgaande op hoe hij afgelopen voorjaar zei dat het afwijzen van homoseksuele relaties niet past bij het land zoals hij dat wil hebben.
Opmerkelijk is het ook, dat er in de Tweede Kamer door heel wat partijen (o.a. het CDA) gepleit werd voor het gaande houden van jeugdsport in de avond, terwijl er in diezelfde kamer geen lans gebroken werd voor kerken. Ook het CDA is kennelijk inmiddels zo ver dat sport als meer essentieel wordt gezien dan kerkgang.
Het meest wrang echter vind ik de oproep voor solidariteit vanwege het feit dat hetzelfde kabinet juist solidariteit doorbreekt, namelijk door het beleid rondom 3G en 2G. Een deel van de Nederlandse samenleving wordt tot zondebok gemaakt. ‘Ongevaccineerde’ – dat is voor onze overheid een vies woord geworden. Ook al hebben orthodoxe christenen al die jaren trouw (ja bovengemiddeld) belasting betaald, ook al werken er naar verhouding velen in de zorg, ook al gebeurt er veel vrijwilligerswerk – dit alles is vergeten om het enkele feit dat een fors percentage niet meedoet met de vaccinatieverheerlijking. (En zogenaamd zij zijn nu er de oorzaak van dat corona nog niet het land uit is.) In plaats van solidariteit kunnen zij wachten op uitsluiting.
Nu hoeven we daarover niet zielig te doen (al mogen we de dingen wel eerlijk benoemen). Het gaat er maar om, of voor u die niet gevaccineerd bent het echt een zaak van het geweten is en van de eer van God. In dat geval (en dan alleen) is het een klein stukje smaadheid omwille van Christus. Daarmee mag u een klein beetje solidair zijn met christenen elders in de wereld die veel meer uitsluiting ervaren.
Solidair zijn, laten we dat ook zijn met elkaar. Misschien hebt u zich wel laten vaccineren. Of u hebt een herstelbewijs. In principe kunt u dan ‘gewoon’ een zwembad of een horecazaak in. Maar zou het niet een goede zaak zijn wanneer christenen massaal zouden zeggen: ‘Ik doe daar niet aan mee? Omwille van gewetensvolle broeders en zusters die uitgesloten worden, haal ik gewoon geen vinkje. Ik zou het wel kunnen, maar uit solidariteit met mijn naaste doe ik het niet!’ Ik heb gehoord van jongeren die voor hun niet-gevaccineerde vriend de hamburger ophaalden en deze daarna samen buiten opaten. Mooi van ze! Je laat elkaar niet vallen. We zien (als het goed is) om naar kwetsbaren en eenzamen. Laten we dan ook omzien naar hen die zich buitengesloten gaan voelen. Laten we elkaar vasthouden.
Solidair zijn – eigenlijk is dat woord Bijbels gezien te mager. Maar als we het dan toch gebruiken, laten we het dan doen met het oog op Hem Die volkomen solidair was. Hij is ‘Zijn broederen in alles gelijk geworden, uitgenomen de zonde’. Hij heeft Zichzelf beperkingen opgelegd, Hij heeft Zichzelf vernederd, Hij heeft alles er voor over gehad, om daar te kunnen komen waar wij zijn. Alleen niet om ons daar te laten! Maar juist om ons daar vandaan te kunnen halen. Daarom was Zijn nederige geboorte meer dan solidariteit. Het was liefde. Opzoekende en verlossende liefde. Die solidariteit, die diepe liefde toont Hij opnieuw aan het Heilig Avondmaal. Waar Hij de Gastheer wil zijn, aan één tafel wil zitten met voormalige vijanden die nog steeds zo veel schuld bij zichzelf ontdekken.
Wie iets leert kennen van dit geheim kan niet anders dan liefhebben. Aan zijn naaste denken, met die ander optrekken, proberen hem het beste te geven. Onderling in de gemeente (vandaar de tafel, waar we gezamenlijk aan zitten) én naar buiten toe.
Daarom zou het een armzalige vorm van solidariteit zijn om een kerkdienst te stoppen. Veel meer solidair is het, wanneer we als kerken onze deuren wijd open zetten. Veel beter is het ook om wat we in de kerk mochten ontvangen in het verdere van de week uit te delen. Zoals Christus in deze wereld kwam, zo moeten we dan ook de wereld in, de naaste opzoeken in zijn hopeloosheid, angst, armoede. Juist in deze tijd van verwijdering en verwarring hebben we een heerlijke Boodschap mee te delen. Hopelijk zijn daarom kerken die na 17:00 nog open zijn geen gesloten bastions maar open hulpposten. En als mensen met hun ziel onder de arm lopen omdat ze ’s avonds nergens terecht kunnen, wie weet treffen ze dan nog ergens een kerk aan waar verlorenen welkom zijn…