“Lockdown proponents can’t escape the blame for the biggest public health fiasco in history”1
Jay Bhattacharya, Professor of Medicine at Stanford University
Martin Kulldorff, Professor of Medicine, Harvard Medical School
Vandaag is 24 december 2021, een dag nadat bekend werd hoe we, volgens de spindoctors van het nieuwe kabinet, ‘moeten gaan leven met corona’. Mijns inziens is dat niet zo moeilijk. Het flexibel opleiden en inzetten van recovery, SEH- en IC-verpleegkundigen, het uitbreiden van de zorgcapaciteit en dan met name de IC-capaciteit, aangezien daar al vele jaren een tekort aan was tijdens een griepseizoen van enig formaat, zou veel van de problemen op kunnen lossen.
Maar daar kiest het nieuwe kabinet niet voor. Men denkt aan een ‘basispakket’ dat bestaat uit het goed wassen van de handen, het bij ontmoetingen geen handen geven en gedurende het hele jaar mondkapjes dragen. Dan is er een ‘winterpakket’ waarin men minder mag zodra het griepseizoen begint. En natuurlijk is er altijd nog het laatste dreigmiddel van een lockdown, om op die manier de bevolking te kunnen dwingen zich aan de maatregelen te houden.[1]
Het is eveneens enkele dagen nadat duidelijk werd hoe innig de banden zijn tussen het World Economic Forum (WEF) en verschillende leden van het kabinet. Dit naar aanleiding van het vrijgeven van de schriftelijke communicatie tussen enerzijds het WEF en anderzijds Mark Rutte, diverse leden van het demissionaire kabinet en zelfs topambtenaren.[2] Premier Rutte wordt door Klaus Schwab – de President van het WEF – gevraagd om een aanbeveling te schrijven ter promotie van zijn boek ‘Stakeholder Capitalism’. Mark Rutte betitelt het in zijn antwoord aan Schwab als een ‘honorable request’. Diezelfde Mark Rutte die zei het boek ‘The Great Reset’ niet in zijn bezit te hebben en ook niet gelezen te hebben. Sigrid Kaag krijgt een uitnodiging van het WEF voor deelname aan maandelijkse sessies van de ‘Global Action Group’ die ‘off the record’ zullen plaatsvinden, gericht op ‘ways to strengthen, reshape or rebuild systems of collabaration in a turbulent global context’. In een andere brief van het WEF aan Kaag staat te lezen dat ‘your contribution to the work of the Great Reset will be especially critical at the Annual Meeting’. In een brief aan Bruno Bruins, voormalig minister van VWS, wordt een plan gepromoot voor een nieuwe manier van omgaan met gezondheid en het voorkòmen van ziekte, genaamd ‘The System Initiative on the Future of Health and Healthcare’. Zowel Kaag als ook Wobke Hoekstra krijgen een brief van het WEF waarin als laatste zin geschreven staat: ‘The Forum will work with your staff to ensure that your participation becomes a major force in shaping the Great Reset’. Maar ook topambtenaren doen rechtstreeks zaken met vertegenwoordigers van het WEF. In een brief van 4 maart 2021 schrijft een hoge ambtenaar dat het WEF vraagt om financiering ter hoogte van 651.000 euro, ten behoeve van het opzetten en ontwikkelen van het ‘Global Coordinating Secretariat’. Het bedrag wordt zonder morren overgemaakt. Op de totale Nederlandse begroting wellicht geen groot bedrag, maar wel belastinggeld dat weggesluisd wordt naar een organisatie, waarop de Nederlandse burger geen inspraak heeft en ook geen democratische controle op heeft.
Het valt nauwelijks nog vol te houden dat de plannen om de Nederlander te dwingen anders te gaan leven, losstaan van The Great Reset van het World Economic Forum. Zelfs ik, als behoorlijk goedgelovig mens, hield dit lange tijd voor onmogelijk hield en deed dit af als een complottheorie. Maar ik moet nu erkennen dat dit hoogstwaarschijnlijk de afschrikwekkende werkelijkheid is. En natuurlijk heeft Mattias Desmet gelijk, als hij stelt dat het strikt genomen niet om een complottheorie gaat, omdat Klaus Schwab zijn boek aan eenieder die het wilde lezen wilde verkopen, als zijnde de oplossing voor de enorme problemen waar onze generatie zich voor gesteld ziet. Het plan voor The Great Reset werd dan wel niet in het diepste geheim gesmeed, maar het uitrollen ervan – zoals nu gebleken is – duidelijk wel.
Ik heb lang geloofd dat het doel van dit demissionaire kabinet de bestrijding van een virus was, maar daarbij voortgestuwd werd door de combinatie van domheid, gebrek aan kennis, gebrek aan overzicht en gelardeerd met een flinke scheut zelfoverschatting: het proberen een pandemie met een respiratoir overgedragen virus onder controle te krijgen door het instellen van kolderieke maatregelen, zoals het dragen van mondkapjes, het verbieden de handen te schudden en anderhalve meter afstand tot de medemens aanhouden. Maatregelen waarvan de mens van nature niet toe geneigd is. Niet voor niets bestaat het kerstfeest al duizenden jaren: voor de Germanen om de overwinning van het licht op het donker te vieren, om vervolgens door de Christenen uitgelegd te worden als de geboorte van Christus.
Ik heb lange tijd niet goed kunnen begrijpen waarom de bevolking doelgericht doodsangst werd aangejaagd voor een relatief onschuldig virus. Het bewijs hiervoor werd – onbedoeld – geleverd door het ‘Panic Paper’ van het Duitse Bundesinnenministerium[3], en het excuus van de gedragsunit van SAGE, de Engelse tegenhanger van het RIVM, voor het opwekken en aanjagen van angst, met het doel de compliantie met de genomen maatregelen af te dwingen. Iets dat zij later zelf betitelde als ‘totalitaire methode’.[4] En het leidt geen twijfel dat ook de gedragsunit van het RIVM beleid heeft voorgesteld om met manipulatieve psychologische technieken het gedrag van het Nederlandse volk te beïnvloeden. Het was niet voor niets Hugo de Jonge zelf die stelde dat mondkapjes niet primair bedoeld waren om de verspreiding van het virus tegen te gaan, maar dat het om het psychologisch manipuleren van het volk ging. Volgens hem was het omdat er ‘ingezet werd op gedragsbeïnvloeding’.
Het World Economic Forum is zonder twijfel een organisatie met een hoeveelheid macht die de wereld nog maar zelden, en wellicht nog nooit heeft gezien, en waarvan de lange tentakels zich uitstrekken tot in de verste uithoeken van de wereld. Het WEF laat zich nog het best benoemen als het wereldwijde Keizerrijk van de Technocratie. En het is kenmerkend dat de heersers van dit immense Keizerrijk zichzelf krachten toedichten waarmee zij denken elk actueel en toekomstig probleem op te kunnen lossen. Zoals ook de grote despoten in de geschiedenis dachten dat ze de wereld naar eigen inzicht en eigen ideaalbeeld in konden richten.
En toch…
Zoals altijd blijkt de werkelijkheid vele malen complexer te zijn dan de machtige technocraten van het WEF hadden voorzien. Nu al blijken ze een aantal cruciale fouten gemaakt te hebben in hun aanpak van de coronacrisis, die een soepele uitvoering van hun megalomane plannen in gevaar brengen.
Het allereerste doel van het WEF lijkt de invoering van een digitaal identiteitsbewijs te zijn, waaraan in de toekomst naar believen allerlei vormen van controle en dwang kunnen worden toegevoegd. Te denken valt aan een CO2-quotum of een digitale munteenheid. Het huidige vaccinatiepaspoort dat recht geeft op toegang tot de horeca, kunst- en cultuurinstellingen, niet-essentiële winkels – wat dat ook moge zijn – en zelfs instellingen zoals sportclubs en sportscholen, is waarschijnlijk de opmaat naar een ‘social credit system’ naar Chinees model. Bij de ontwikkelingen zijn vele grote internationale bedrijven betrokken, zoals Microsoft en Mastercard, maar ook non-profit organisaties zoals de Bill & Melinda Gates Foundation en het Rockefeller Instituut, organisaties die veelal als financiers van deze projecten optreden. En er zijn vele andere connecties met denktanks en coalities, die vrijwel zonder uitzondering innige banden hebben met BigTech.
Waar het een digitaal persoonsbewijs betreft wordt al geëxperimenteerd met een koppeling tussen de vaccinatiestatus, biometrische gegevens en betaalmogelijkheden,[5] [6] en in China is men al zover dat het systeem bijhoudt of mensen wel het gewenste gedrag vertonen. Als dat niet zo is worden mensen hun privileges ontnomen, met als gevolg dat ze bijvoorbeeld geen gebruik meer mogen maken van openbare faciliteiten of niet meer mogen reizen. Zoals de pas nu ingezet wordt om mensen te belonen die zich laten vaccineren tegen een ziekte waarvan de overheid van mening is dat zij een bedreiging voor de volksgezondheid vormt, of het bestraffen van mensen die dat weigeren, kan de pas in de toekomst ook worden gebruikt om mensen eveneens bepaalde rechten te onthouden, als zij zich niet houden aan de regels zoals de overheid die voor goed en noodzakelijk beschouwd. Men kan zich voorstellen dat mensen een groen vinkje houden als ze tijdig hun belasting hebben betaald en men zich houdt aan een kilometer- of brandstofquotum. Doet men dat niet, verdwijnt het groene vinkje uit de app, en mag men aan bepaalde maatschappelijke activiteiten niet meer deelnemen. Precies zoals de overheid dat nu voor ogen heeft.
En juist waar het om de gewenste invoering van dit elektronische persoonsbewijs gaat, waarschijnlijk de grootste bedreiging voor de fundamentele rechten van de mens, maakten de technocraten naar alle waarschijnlijkheid hun eerste grote inschattingsfout. Waarschijnlijk heeft men gewacht op het meest geschikte moment om het elektronisch persoonsbewijs in te voeren, en waarschijnlijk heeft men gedacht dat de uitbraak van SARS-CoV-2 hiervoor de meest optimale gelegenheid zou zijn. Het liet zich immers aanzien als een zeer dodelijk virus, dat een grote bedreiging vormde voor de volksgezondheid, en dat met alle ten dienste staande middelen bestreden moest worden? Maar het virus bleek bij lange na niet zo gevaarlijk te zijn als men had gedacht (en wellicht gehoopt). Hoewel lang geprobeerd is om dat te ontkennen en te censureren sijpelde de Infection Fatality Rate (IFR) toch langzaam door naar het grote publiek, en werd het bewijs geleverd dat de pandemie met SARS-CoV-2 weliswaar met meer sterfte gepaard ging dan een zwaar griepseizoen, maar de mortaliteit niet meer dan maximaal twee keer die van een zwaar griepseizoen was, en niet tien tot honderd keer zo groot. De mensen vielen niet en masse dood neer, de lijken lagen niet op de stoep gestapeld, de begrafenisondernemers werden niet bedolven onder de doden en er werden geen complete families uitgeroeid. Verder bleek het vooral een ernstige ziekte voor de oudere en kwetsbare mens te zijn en niet voor de gezonde jongeren, iets waar de verschillende regeringsleiders, zoals ook Hugo de Jonge, wanhopig het volk probeerden wijs te maken dat SARS-CoV-2 voor de gezondheid van het gehele volk een uitermate grote bedreiging was.
SARS-CoV-2 bleek dan ook niet het ideale moment te zijn om een social creditsysteem op te tuigen, maar eerder een waarschuwing aan het volk te zijn voor de poging van BigTech om dit door te drukken. Als men als reden voor invoering van een vaccinatiepaspoort een virus als polio of mazelen gekozen had, was dit waarschijnlijk geruisloos gelukt. Als arts zou ik mijn schouders hebben opgehaald en gedacht hebben dat er wel iets voor te zeggen was, zonder me te realiseren dat het de opmaat kon zijn voor een machtsgreep van de elite van het WEF.
Een tweede onvoorziene en cruciale factor is het vertrouwen in BigPharma en hun vaccins. Een experimentele techniek die massaal werd ingezet om een pandemie te beteugelen, een strategie die nooit eerder toegepast werd, maar waar de vertegenwoordigers van het WEF een rotsvast vertrouwen in hadden, en dachten dat deze nieuwe techniek snel en efficiënt tot een glorieuze overwinning op SARS-CoV-2 zou leiden. En zij zo de hele wereld kon laten zien hoe technologische vooruitgang een pandemie effectief en snel zou kunnen beëindigen. Ook dat zou hebben geleid tot een probleemloze invoering van een digitaal ‘gezondheidsbewijs’. Het had immers zijn waarde bewezen?
Maar het volbloed renpaard van BigPharma bleek een trage en koppige ezel te zijn, die al snel bokte en geen stap meer vooruit wil zetten op weg naar de ‘overwinning op het virus’. In de praktijk bleken de vaccins niet goed te werken tegen ernstige ziekte en overlijden bij oudere en kwetsbare mensen. Ook beschermden de vaccins niet tegen verdere verspreiding van het virus. Dat was niet zo erg geweest als men zich had beperkt tot het doel van voorkomen van ernstige ziekte en overlijden, in plaats van het massaal testen van grotendeels gezonde mensen: bij het persisteren en zelfs toenemen van de besmettingscijfers, zonder enige consequentie voor gezondheid of druk op de zorg, blijkt het onmogelijk te zijn om de glorieuze overwinning op SARS-CoV-2 uit te roepen. In tegendeel, de hele strategie lijkt op een enorm drama uit te lopen, in de vorm van een perpetuum mobile met eindeloos testen, eindeloos vaccineren en het eindeloos toedienen van boosters. Zolang de pandemie voortduurt moet men blijven testen, en zolang men blijft testen komt er geen einde aan de pandemie. En dan lijkt met de komst van de Omikron-variant de situatie, wat betreft de besmettingscijfers, nog te verslechteren. Zonder pandemie geen testen meer, en zonder testen geen pandemie meer. Maar die weg terug naar de rede en het gezond verstand lijkt voorgoed afgesloten te zijn.
Een volgende, niet te onderschatten, inschattingsfout bleek de werking van social media te zijn. De heersers van het nieuwe Keizerrijk van de Technocraten dachten daarmee uniform ‘de nieuwe waarheid’ te kunnen verspreiden, en door het toepassen van een nog niet eerder vertoonde mate van censuur, elke kritische stem het zwijgen op te kunnen leggen. Maar het pakte anders uit: waar men in vroeger tijden vaak lang alleen leek te staan in een kritische, en mogelijke voor zichzelf gevaarlijke, opvatting en een makkelijk doelwit was voor de heersende macht, bleken social media het ideale medium te zijn om snel medestanders te vinden. Waar de algoritmes aanvankelijk heel effectief waren in het onderdrukken van kritische geluiden van andersdenkenden, bleken ze totaal ongeschikt te zijn ter detectie van twee essentiële eigenschappen van de mens: cynisme en ironie. Algoritmes zijn ongevoelig voor deze eigenschappen en zijn alleen in staat datgene te censureren wat er letterlijk staat, maar niet in staat te lezen wat er tussen de regels geschreven wordt, iets waar mensen zelf feilloos toe in staat zijn. Een stelling waarvan ieder mens onmiddellijk ziet dat er tegenovergestelde bedoeld wordt, blijft onder de radar van de algoritmes van BigTech. Wie, zoals ik, 25 jaar met de grootst mogelijk verbazing heeft gekeken naar de ongekende flexibiliteit en creativiteit waarover mensen blijken te beschikken, kan niet anders dan zich realiseren dat algoritmes hier altijd tekort zullen schieten. Het Windows van Bill Gates zal in vergelijking met het wonderlijke fenomeen mens altijd een armzalig frutseltje blijven. Bill bleek niet machtiger dan God, en ook zijn algoritmes bleken niet meer te zijn dan een simpele zandkorrel, in vergelijking met het resultaat van miljoenen jaren evolutie.
Een vierde, en misschien nog wel allergrootste fout, is een andere eigenschap van mensen die bergen kan verzetten, en het onmogelijke mogelijk maakt: vertrouwen. Men dacht een uitgekiende strategie bedacht te hebben om The Great Reset uit te kunnen rollen, met een zorgvuldig uitgedachte strategie van psychologische manipulatie van de massa, bestaande uit eindeloze propaganda en het steeds opdreunen van dezelfde slogans, ook iets dat Hugo de Jonge tot in het krankzinnige heeft volgehouden, en het steeds opnieuw proberen het volk massaal angst aan te jagen. Daarbij geholpen door influencers op TV, op social media en in de mainstream media. Ook deze strategie was aanvankelijk heel succesvol en dat zou zo zijn gebleven, ware het niet dat bovenstaande factoren, het niet bijzonder virulent zijn van het virus en de minder dan optimaal werkende vaccins, roet in het eten gooiden. Nu raakt de propaganda over haar houdbaarheidsdatum en stevent af op een kritische grens van geloofwaardigheid, waarbij te veel mensen er niet meer gevoelig voor zijn. Het geschutter tijdens de laatste persconferentie van zaterdag 18 december is illustratief: Hugo de Jonge als onverbeterlijke ezel die volhardt in het verkondigen van de grijsgedraaide propaganda, die met een enkele zin van Van Dissel, over de werkzaamheid van de vaccins tegen de Omikron-variant, gereduceerd werd tot datgene dat wat hij is: een lege huls. Hugo wordt niet meer geloofd, naar Hugo wordt niet meer geluisterd, en Hugo oogst alleen nog maar hoon.
Direct in verband hiermee staat, dat als men een grote massa mensen tot ingrijpende veranderingen wil bewegen, dat men zuinig moet zijn op de goodwill en de bereidheid van het volk om hieraan mee te werken. Natuurlijk kan men, zoals Xi Jinping in China en vele andere totalitaire heersers, proberen een totale controle en absolute repressie in te stellen, maar daarmee verdwijnt de tegenstem ondergronds en zal het volk in stilte het beleid saboteren. Censuur heeft dan geen zin meer: er valt niets meer te censureren. Repressie en totale controle trekken geen geniale en kritische geesten aan, die nodig zijn om een samenleving vooruit te helpen, zij vluchten en stellen hun talenten ten dienste van landen die hen wel openlijk laten spreken. De Verenigde Staten, niet voor niets het land van de onbegrensde mogelijkheden genoemd, is op basis van dit gegeven het machtigste land ter wereld geworden. Natuurlijk staat China nu op het punt de grootste economische macht ter wereld te worden, en ging in China het belang van de groep volgens de leer van Confucius altijd al boven het belang van het individu, maar toch is het nog maar de vraag hoe lang het de haar toegedichte leidende rol in de wereld kan handhaven, enkel en alleen op basis van repressie en censuur. Elk totalitair systeem heeft een opgang, kent hoogtijdagen en uiteindelijk een neergang. Het ineenstorten van de Sovjet-Unie en het door het enorme controleapparaat leidende faillissement van de DDR zijn hiervan nog goede voorbeelden. Met controle en suppressie worden geen broden gebakken, geen patiënten verpleegd, geen huizen gebouwd en wordt geen vuilnis opgehaald. De kosten zijn uiteindelijk altijd hoger dan de baten.
En wie zich overgeeft aan psychologische manipulatie van het volk, speelt met het vertrouwen van het volkd, het meest kostbare en fragiele middel dat leiders ter beschikking staat: waar de gevoerde strategie ten aanzien van het bedrijven van propaganda en het psychologisch manipuleren van de massa iets is waarbij de propaganda van Joseph Goebbels verbleekt, geldt dit niet voor hoe de spindoctors van het WEF omgingen met het vertrouwen van het volk. In plaats voorzichtig tussen het porselein door te lopen, stuurde men de grootste olifant die men vinden kon, om er zeker van te zijn dat er geen stukje porselein heel zou blijven.
In Nederland maakten Mark Rutte en Hugo de Jonge in dit verband de grootste fout die zij konden maken: na het falen van het testbeleid, het niet nakomen van de belofte dat massale vaccinatie dé manier was om de vrijheid terug te krijgen, en nadat het overgrote deel van het Nederlandse volk werkelijk alles had gedaan wat het demissionaire kabinet van haar vroeg, ongeacht met hoeveel verdriet en schade dit gepaard ging, kregen zij in November 2021 alsnog de zwarte piet toegespeeld: het waren niet Mark Rutte, Hugo de Jonge en Ferd Grapperhaus zelf, geflankeerd door het OMT, die er de oorzaak van waren dat het beleid had gefaald. Nee, volgens hen was het de burger die van het gevoerde beleid een mislukking had gemaakt.
Tot op dat moment was de propaganda uitermate succesvol en conform de regelen der kunst. Om de massa te mobiliseren moet men een zondebok aanwijzen, waar het zijn woede en frustratie op kan botvieren. Niet omdat de zondebok de verantwoordelijkheid draagt voor het probleem, maar als bliksemafleider voor de onvrede en woede van het volk voor het falende beleid. En die oorzaak, hoe ridicuul en bewezen onjuist ook, waren de ongevaccineerden. Eerst waren zij er de oorzaak van dat de gevaccineerde oudere en kwetsbare medemens alsnog besmet raakte, ziek werd en doodging, op zich al een volstrekt ridicule uitspraak, aangezien juist zij door het vaccin beschermd hadden moeten zijn tegen COVID19: de ongevaccineerde als zondebok voor een onvoldoende werkzaam vaccin. En toen die propaganda niet meer houdbaar bleek, omdat vaccinatie niet bleek te beschermen tegen het verspreiden van het virus, moesten zij door middel van het coronatoegangsbewijs tegen zichzélf beschermd worden, omdat zij er voor verantwoordelijkheid zijn dat de IC-capaciteit tekortschiet. En voor het laatste is het van allergrootst belang dat die bewering niet ontkracht kan worden. En dus legt men iedereen die dit in twijfel trekt het zwijgen op. Al een maand worden er geen cijfers meer over de vaccinatiegraad van de patiënten met COVID19 in het ziekenhuis en op de IC vrijgegeven. Hugo de Jonge weigert categorisch deze cijfers openbaar te maken. Zelfs de PR-afdeling van het CWS, die nu verantwoordelijk is voor de communicatie over de vaccinatiegraad onder de opgenomen patiënten met COVID19, zwijgt in alle talen.
Natuurlijk realiseerde Mark Rutte zich als sluwe ‘high functioning psychopath’[7] dat hij en Hugo de Jonge een cruciale fout hadden gemaakt. Ze hadden hun zondebok gevonden voor het falende beleid, net zoals verschillende leden van het OMT, met Marc Bonten en Károly Illy, die in de diverse talkshows luidkeels verkondigden dat de ongevaccineerden de bron van alle kwaad waren. Tot dan toe was die strategie uitermate succesvol. Het agressief afschilderen van ongevaccineerden als asociaal en egoïstisch, vooral gepraktiseerd door de linkse intellectuele elite, had zijn uitwerking niet gemist. Een deel van de ongevaccineerden liet zich onder de immense druk van deze propaganda alsnog vaccineren en een ander deel hield zich angstvallig stil om te voorkomen dat ze de toorn van der neue Übermensch, de gevaccineerden, over zich af zouden roepen. Veel mensen durven zich pas uit te spreken als ze weten dat hun gesprekspartner ongevaccineerd is, een ervaring die onwerkelijk aandoet.
En toen was daar plotseling de beschuldiging dat het volk zélf de oorzaak was van het spaaklopen van de aanpak van de coronacrisis. Het was het onverantwoordelijke volk zélf dat het verprutst had. Ze hadden zich onvoldoende aan de regels gehouden, en zowel Grapperhaus, De Jonge als ook Rutte staken hun belerende vingertje op naar het volk, en dreigde het met represailles. Nee, er kwamen niet alleen represailles voor de ongevaccineerden, maar voor het hele volk. Het volk dat grotendeels gedwee de opgelegde maatregelen had geaccepteerd en uitgevoerd, het volk dat meters tape op de vloer hadden geplakt om ervoor te zorgen dat mensen anderhalve meter afstand hielden. Het volk dat plexiglas voor elke kassa had opgehangen, en het volk dat zich aan de avondklok had gehouden en de deur van hun winkel en café had gesloten, het volk dat keurig mondkapjes had gedragen en anderen er op had aangesproken dit óók te doen, het volk dat netjes zoveel mogelijk thuis had gewerkt, en ja, zich als een schaap naar de prikstraat had laten drijven om de beloofde vrijheid terug te krijgen. En nu krijg datzelfde volk te horen dat juist zij er de oorzaak van was dat de het beleid mislukt was, want zij had zich niet goed aan maatregelen gehouden. Ik vermoed dat de inschatting van Rutte c.s. was dat hiermee de druk op de ongevaccineerden om zich alsnog te laten vaccineren nog verder zou toenemen, omdat anders de massa hun woede op hen zou botvieren. Maar dat gebeurde niet.
Het is misschien wel de grootste miskleun die Rutte en De Jonge hebben begaan in de afgelopen twee jaren. De essentiële fout die zij maakten was dat bij het bedrijven van propaganda de boodschapper het vertrouwen van de massa moet behouden. Men moet een zondebok aanwijzen en de massa ervan overtuigen dat zij de oorzaak van alle rampspoed zijn. Van die strategie mag men niet afwijken: zodra men de oorzaak van alles wat er misgaat in de maatschappij alsnog bij de massa neerlegt, keert diezelfde massa zich tegen haar leiders.
Rutte realiseerde zich al snel dat dit een blunder van formaat was, en probeerde tijdens de persconferentie van vrijdag 26 november de aangerichte schade nog enigszins te beperken. Natuurlijk sprak hij opnieuw zijn Mea Culpa uit, zoals hij dit al zo vaak heeft gedaan, om het ongenoegen en de woede die zich nu op Hugo de Jonge en hem richtte te bezweren. Natuurlijk beleed hij dat de communicatie vanuit de overheid onvoldoende was geweest, dat hij daarvoor niet genoeg zijn best had gedaan, en dat hij niet met het beschuldigende vingertje naar het volk had mogen wijzen. En natuurlijk beloofde hij beterschap, in een poging om voor de zoveelste keer zijn ware aard te verbergen, en zoals hem dat waarschijnlijk opnieuw gaat lukken. Het is het klassieke patroon van een psychopaat: net zolang liegen totdat de leugen onhoudbaar wordt, om dan – zogenaamd – diep door het stof te gaan en beterschap te beloven. Om, zodra het gevaar voor de eigen positie geweken is, gewoon op de oude voet door te gaan met list en bedrog. Het is Mark Rutte ten voeten uit.
Het is echter maar de vraag of het Rutte gelukt is die schade nog te herstellen. Het vertrouwen van het volk is weg, en de doodsangst is verdampt. Ik loop horecagelegenheden binnen waar niet meer gevraagd wordt naar een QR-code. Op de basisschool zijn na drie dagen alle mondkapjes verdwenen. Ik loop tankstations binnen zonder mondkapje, waar de caissière voor de vorm nog een mondkapje onder haar kin heeft hangen, maar niemand mij nog aanspreekt omdat ik geen mondkapje draag. Bedrijven waarvan de eigenaar met het schuim op de mond vertelt hoeveel woede en haat ze voelen jegens de drie machthebbers De Jonge, Grapperhaus en Rutte, maar ook naar de leden van het OMT. Vakkenvullers en kassières die van de bedrijfsleider te horen krijgen dat ze klanten niet meer aan hoeven te spreken op het feit dat ze geen mondkapje dragen. Grote delen van de maatschappij protesteren niet meer openlijk tegen de opgelegde en met behulp van psychologische terreur afgedwongen maatregelen, iets waarvan de geschiedenis bij herhaling geleerd heeft dat dit de minst effectieve vorm van verzet is, maar een groot deel van het volk saboteert het beleid, een veel effectievere manier om de Staat te ondermijnen. Een groot deel van de mensen realiseert zich dat de opgelegde maatregelen geen effect hebben en zelfs mensen in overheidsdienst zoeken naar een manier om de opgelegde maatregelen te omzeilen. Niet alleen is de angst voor het virus verdwenen, maar het volk is ook het vertrouwen in de leiders van deze propagandacampagne verloren. Hugo de Jonge en de gedragsunit van het RIVM deden een gok, met als inzet het meest waardevolle element waarover een politicus beschikt: vertrouwen. En dat vertrouwen verloren ze, en zal ook niet meer terugkeren.
En dat niet alleen: ook internationaal zijn er aanwijzingen dat de The Great Reset langzaam transformeert naar The Great Downfall. De Republikeinen wonnen vrijwel alle rechtszaken die gericht waren tegen de vaccinatieplicht van Joe Biden, op basis van ernstige zorgen van de verschillende rechtbanken over de wettelijke en grondwettelijke aspecten van deze maatregel. Dat het de democratische regering van Biden zeer recent lukte om deze beslissing terug te draaien, doet hier niets aan af. Er wacht hem een vloedgolf aan rechtszaken en bovendien een appel bij de Supreme Court, waar van de negen rechters er zes Republikeins zijn. Het is dan ook bepaald niet uitgesloten dat Biden uiteindelijk een vernietigende nederlaag gaat leiden waar het om de vaccinatieplicht gaat.
Hoewel het wetsvoorstel voor invoering van het vaccinatiepaspoort in het Britse parlement – The House of Commons – werd aangenomen, leed Boris Johnson hier paradoxaal genoeg zijn grootste nederlaag: niet alleen stemden 100 Tories uit zijn eigen partij tegen het wetsvoorstel, maar ook leden de Conservatieven een vernietigende nederlaag bij de by-election in het district North-Shropshire – een tussentijdse verkiezing omdat parlementslid Paterson gedwongen werd te vertrekken wegens financiële malversaties – en verloren de Conservatieven het kiesdistrict dat ze al bijna 200 jaar in handen hadden. En niet alleen dat: ook de Labour Party, die Johnson alsnog aan de meerderheid hielp om het vaccinpaspoort in te voeren, leed een gevoelige nederlaag. Ook in Groot-Brittannië lijkt de door de SAGE-B-gedragsunit zorgvuldig uitgedachte gedragsmanipulatie en propaganda uitgewerkt te zijn. En ook de Conservatieven, met Johnson als leider, betalen hiervoor met een dramatisch verlies aan vertrouwen van het volk.
Ik denk dat het niet overdreven is dat er sprake is van een revolutie, al zijn de ogen van veel mensen hiervoor nog niet geopend. De uitkomst van elke revolutie is onvoorspelbaar: evenals het onvoorspelbaar is hoe de wereld er uit zal zien nadat de kruitdampen zijn opgetrokken. In dit opzicht leven we in een gevaarlijke tijd en is het maar de vraag of de uitkomst goed zal zijn.
Maar wat een soepele overgang had moeten zijn naar de ‘nieuwe werkelijkheid’ zoals de technocraten van het WEF die voor ogen hadden – en fier uitgesproken door vele regeringsleiders – is inmiddels verworden tot een rommelig en onoverzichtelijk technologisch slagveld. Wat de geruisloze overgang naar ‘het nieuwe normaal’ had moeten worden, lijkt uit te draaien op een sociaal-maatschappelijke en financiële blindganger die in het gezicht van de technocraten ontploft.
Wellicht is dit het ochtendgloren van The Great Downfall, terwijl de schemer invalt voor The Great Reset.
Aan mij zal het niet liggen.
Kort geding tegen de lockdown
De tekst die volgt is een bewerkte tekst met de medisch-wetenschappelijke argumenten tegen het vermeende nut van de lockdown die op 19 december 2021 voor de derde keer werd ingesteld. Het behandelt de drie aspecten die bij het instellen van deze lockdown het belangrijkst zijn: de kennis zoals die nu beschikbaar is voor de Omikron-variant van het SARS-CoV-2-virus, de kosten en baten van een lockdown en de terreur van de modelleurs.
Dit kortgeding diende op 28 december 2021
De Omikron-Variant
Wat betreft de Omikron-variant, nu blijkbaar de directe aanleiding voor het instellen van de lockdown, is nog weinig bekend. Dat erkent ook het OMT zelf in haar laatste advies van 13 december 2021.[8] Het OMT schrijft dat er over de eventuele implicaties van de toename van de Omikron-variant nog grote onzekerheid bestaat. Hetzelfde geldt voor de ‘modelmatige verkenningen’ die het OMT ter beschikking stonden.
Wat nu – slechts drie dagen na de persconferentie van zaterdag 18 december – met grote mate van zekerheid gezegd kan worden, is dat deze nieuwe variant besmettelijker is, maar dat de infecties met de Omikron-variant veel minder ernstig verlopen, en veel minder vaak tot ziekenhuisopnames leiden. De eerste berichten uit Zuid-Afrika en Groot-Brittannië, de landen met het grootste aantal besmettingen met de Omikron-variant, zijn in dit opzicht geruststellend: uit de eerste beschikbare wetenschappelijke gegevens afkomstig uit Zuid-Afrika blijkt dat de Omikron-variant tot veel minder ziekenhuisopnames leidt dan de Delta-variant.[9] Van 1 oktober tot 30 november 2021 bedroeg het percentage mensen dat opgenomen werd met de Omikron-variant slechts 20% van het aantal opgenomen mensen met de delta-variant in dezelfde periode. In vergelijking met de derde golf, waarin de Delta-variant dominant was, is de kans op een ernstig verlopend ziektebeeld bij een infectie met de Omikron-variant in de vierde golf slechts 30%. Een eerste analyse uit Schotland – op 22 december gepubliceerd op de website van de University of Edinburgh – bevestigt deze data en komt met een vermindering van het risico op ziekenhuisopname van een infectie met de Omikron-variant ten opzichte van de Delta-variant van 70%.[10] En een eveneens op 22 december 2021 gepubliceerde analyse van het Imperial College Londen – de instantie die de data aanlevert voor SAGE, de Britse evenknie van het RIVM – bevestigt deze geruststellende cijfers nogmaals.[11] Deze bevindingen worden toegeschreven aan een toenemende immuniteit in de bevolking, hetzij door vaccinatie, hetzij door het doormaken van de infectie met SARS-CoV-2. En dat bij een vaccinatiegraad die vergelijkbaar is met die van Nederland.
Het is dan ook hogelijk verbazend dat dit demissionaire kabinet op basis van deze ronduit geruststellende data overgaat tot het opnieuw instellen van een vergaande maatregel van een lockdown. Deze data zijn namelijk afkomstig uit de werkelijkheid: de reden voor een lockdown is de virtuele werkelijkheid, zoals gemodelleerd wordt door het RIVM. Men kan daaruit concluderen dat de modellen bij het bepalen van het beleid blijkbaar belangrijker zijn dan de uit de praktijk afkomstige gegevens. En dat terwijl Jaap van Dissel in zijn laatste presentatie van 18 december 2021 zelf stelde dat er in het model van het RIVM sprake is van ‘zeer veel onzekere aannames’. Het is de omgekeerde wereld: een overheid die de werkelijkheid de rug toekeert, om te turen in een matglazen kristallen bol van de schijnwerkelijkheid, gecreëerd door onbetrouwbare modellen.
Kosten/ baten analyse Lockdown
Het oorspronkelijke doel van de eerste ‘intelligente lockdown’ zoals verwoord door de demissionaire minister-president was ‘flatten the curve’. Dat leek op dat moment een zinnige maatregel om overbelasting van ziekenhuizen te voorkomen. Maar vervolgens werd in het seizoen 2020/2021 weer gegrepen naar het middel van de lockdown, en nu voor de derde keer.
De WHO Writing Group concludeerde al in 2006 dat “forced isolation and quarantine are ineffective and impractical.”[12] Donald Henderson, de man die eindverantwoordelijkheid droeg voor de grootschalige en wereldwijde vaccinatiecampagne tegen pokken die uiteindelijk tot uitroeiing van het pokkenvirus leidde, schreef samen met Thomas Inglesby en Jennifer Nuzzo in 2006 de wetenschappelijke klassieker met de titel ‘Disease mitigation measures in the control of pandemic influenza’.[13] Het werd de basis van vele internationale draaiboeken en protocollen hoe een pandemie te bestrijden, ook die van de WHO, en is geschreven op basis van de best beschikbare wetenschappelijke kennis. Maar begin 2020 werd al deze kennis en kunde terzijde geschoven, onder andere doordat de door China gedomineerde WHO van mening was dat men een voorbeeld moest nemen aan China, het land dat door middel van lockdowns het coronavirus snel en effectief onder controle zou hebben gekregen.[14] Het leidde tot een voor dan toe onmogelijk gehouden wereldwijde kettingreactie van het instellen van lockdowns ter bestrijding van SARS-CoV-2, een maatregel waarvan men de negatieve impact op de maatschappij nauwelijks kan overschatten. Topwetenschappers van Harvard, Oxford en Stanford, die een aanpak bepleitten zoals tot dan toe in draaiboeken was vastgelegd, werden slachtoffer van een gerichte ‘smear campaign’ en geweerd uit publieke debat.[15]
Hieronder worden enkele belangrijke passages uit het bovengenoemde artikel van Henderson weergegeven die het demissionaire kabinet in acht had kunnen en moeten nemen:
‘Maatregelen ter bestrijding van ziekten, hoe goed bedoeld ook, hebben potentiële sociale, economische en politieke gevolgen die door zowel politieke leiders als gezondheidsfunctionarissen volledig moeten worden meegewogen. Het sluiten van scholen is een voorbeeld. Sommigen hebben voorgesteld scholen te sluiten zolang de pandemie in een bepaalde gemeenschap aanhoudt (misschien acht weken) of zolang de pandemie in het land aanhoudt (soms wel acht maanden). Veel ouders zouden thuis moeten blijven van het werk om voor hun kinderen te zorgen, wat tot een hoog absenteïsme zou kunnen leiden, waardoor kritieke diensten, waaronder de gezondheidszorg, onder druk zouden kunnen komen te staan. De sluiting van scholen doet ook de vraag rijzen of bepaalde segmenten van de samenleving niet een onbillijk deel van de lasten van de ziektebestrijding zouden moeten dragen. Een aanzienlijk deel van de kinderen in gezinnen met lagere inkomens is voor basisvoeding afhankelijk van schoolvoedingsprogramma’s. Politieke leiders moeten begrijpen wat de waarschijnlijke voordelen en de mogelijke gevolgen van ziektebestrijdingsmaatregelen zijn, waaronder het mogelijke verlies van essentiële burgerdiensten en het mogelijke verlies van vertrouwen in de overheid om de crisis te beheersen.’
Maar het bleek dat onze overheid dit niet begreep. Lockdowns zijn niet gratis, integendeel. Hoewel een kosten-baten analyse vrijwel onmogelijk is,[16] is het aannemelijk dat de kosten, zowel financieel als ook in termen van gezonde levensjaren, de baten (verre) zullen overstijgen, en dat men pas in de komende jaren zal kunnen zien hoe immens groot de schade is die door dit beleid wordt aangericht. Een samenvatting van de wetenschappelijke literatuur over de voor- en nadelen van een lockdown komt tot dezelfde conclusie.[17] De auteur van dit artikel stelt vast dat er vele onjuiste aannames worden gedaan in de diverse modellen over de voor- en nadelen van een lockdown, en de voordelen over het algemeen sterk overschat worden, en de nadelen fors onderschat. Op zijn best heeft een lockdown volgens deze auteur een ‘marginaal effect’ op het aantal COVID19 doden. De laatste zin van dit overzicht wordt hier letterlijk weergegeven, omdat er geen betere samenvatting is van deze niet eerder toegepaste, wetenschappelijk niet-onderbouwde en zeer schadelijke maatregel van het instellen van een lockdown:
‘Lockdowns zijn niet alleen een inefficiënt beleid, zij moeten worden gerangschikt als een van de grootste beleidsrampen in vredestijd aller tijden.’
En dan bestaat De Jong het om te zeggen dat burgers ‘het recht hebben om niet ziek te worden’. Maar een overheid heeft de taak om het welzijn en de gezondheid van álle burgers te waarborgen, en niet alleen van diegenen waarvoor zij oog wil hebben en diegenen waarvoor zij sympathie op kan brengen. De overheid neemt wellicht haar verantwoordelijkheid voor mensen die getroffen worden door COVID19, maar verzaakt ernstig in het nemen van haar verantwoordelijkheid ten aanzien van het welzijn en de gezondheid van de overige burgers. Vooral de jongeren, de horeca en de middenstand en het MKB zijn hiervan het slachtoffer, evenals de zwakkere onderlaag in de maatschappij. Het is niet de intellectuele elite die met een cappuccino en een laptop vanuit huis kan werken, die het meest lijdt onder een lockdown. Zij ondervinden geen financiële nadelen van een lockdown en hun kinderen lopen geen grote onderwijsachterstand op door het sluiten van de scholen.
Modellering
Waar baseert het OMT – en dus het demissionaire kabinet – zich eigenlijk op als zij stelt dat een lockdown noodzakelijk is om de Omikron-variant onder controle te kunnen houden? Niet op wetenschappelijke gegevens over de besmettelijkheid en virulentie van de Omikron-variant. Die zijn namelijk bijzonder geruststellend. Wederom zijn de modellen van het RIVM leidend bij het bepalen welke maatregelen effectief, passend en proportioneel zijn. Modellen die tot op de dag van vandaag – ondanks een WOB-verzoek van de statisticus Fritsander Lahr – niet volledig openbaar zijn gemaakt en de waarvan de noodzakelijke data niet beschikbaar zijn gesteld. Onafhankelijke statistici en modelleurs kunnen tot op de dag van vandaag niet controleren welke aannames zijn gedaan door het RIVM, hoe de verschillende parameters zijn geschat en hoe de uitkomsten zijn gevalideerd.[18] En dat is nu meer relevant dan ooit, omdat uit de meest recente cijfers blijkt dat de kans op ziekenhuisopname en een ernstig beloop van COVID19 bij een infectie met de Omikron-variant bij benadering 70 tot 80% lager ligt dan voor de Delta-variant. De vraag is dan ook of deze lagere virulentie van de Omikron-variant mee werd genomen in de modellen die Jaap van Dissel op zaterdag 18 december aan het demissionaire kabinet presenteerde. Uit zijn presentatie valt dit niet op te maken, omdat er wederom simpelweg niets in staat over de aannames die gedaan zijn bij het voorspellen van het nieuwste doemscenario. Het antwoord op deze vraag werd een week later wel gegeven: natuurlijk had men dit niet meegenomen in het doorrekenen van het model en de gegeven prognoses. Jacco Wallinga ging er gemakshalve van uit dat de virulentie van de Omikron-variant even groot zou zijn als die van de Delta-variant. En dat terwijl de studies, zoals die enkele dagen later gepubliceerd werden en waarin werd aangetoond dat die 70-80% lager was, naar alle waarschijnlijkheid al in concept klaarlagen. Maar blijkbaar zagen Van Dissel en Wallinga geen aanleiding om contact op te nemen men hun collega’s in Zuid-Afrika, Schotland en Engeland. En zo werden we wederom door verkeerde aannames en daarom bijzonder onbetrouwbare schetsen van een virtuele werkelijkheid – zoals die door de modellen van Jacco Wallinga worden uitgespuwd – een lockdown ingerommeld. Omdat zij geen weet wilden hebben van de werkelijkheid en de virtuele werkelijkheid belangrijker vinden dan de werkelijkheid.
Prof. dr. John P.A Ioannidis – ’s werelds meest geciteerde wetenschapper, arts, epidemioloog en hoogleraar geneeskunde aan de Stanford University – schreef al in augustus 2020 een artikel met de veelzeggende titel ‘Forecasting of COVID-19 has failed’.[19] In het artikel waarschuwt hij voor het probleem van politici die (verkeerde) uitkomsten van modellen (te) serieus nemen, en ze beschouwen als kristallen bollen, zonder iets te begrijpen van de grote onzekerheid van de uitkomsten en de aannames die er aan ten grondslag liggen. Hij beschrijft de veelheid aan factoren die ertoe leidden dat de voorspellingen van de diverse gebruikte modellen steeds opnieuw ernstig faalden, en tot overmaat van ramp ook nog eens tot gevolg hadden dat beleid werd ingesteld dat meer kwaad dan goed deed.
En dit probleem is niet nieuw. Ioannidis geeft in zijn artikel een indrukwekkend overzicht van de geschiedenis van schattingen van het verloop van infectieziekten die met behulp van modellen werden gedaan.
‘Mislukte epidemievoorspellingen zijn een oud probleem. Het wekt verbazing dat epidemievoorspellingen nog veel geloofwaardigheid genieten bij besluitvormers, gezien de twijfelachtige staat van dienst. Modellen voor de Mexicaanse griep voorspelden 3100-65000 sterfgevallen in het VK. Uiteindelijk vielen er 457 doden. Modellen voor mond- en klauwzeer van topwetenschappers in toptijdschriften werden vervolgens in twijfel getrokken door andere wetenschappers, die in twijfel trokken waarom tot 10 miljoen dieren moesten worden afgemaakt. Voorspellingen voor boviene spongiforme encefalopathie (BSE) verwachtten tot 150.000 sterfgevallen in het VK. De ondergrens voorspelde echter slechts 50 sterfgevallen, een cijfer dat dicht bij het uiteindelijke aantal sterfgevallen ligt. Voorspellingen werken misschien in “ideale”, geïsoleerde gemeenschappen met een homogene bevolking, maar niet in de complexe wereld van vandaag.’
In bovenstaand citaat blijven de ridicule voorspellingen van het aantal slachtoffers van de infectieziekten Zika en de Mexicaanse griep nog buiten beschouwing. Ze hadden een ernstige waarschuwing moeten zijn voor het gebruik van modellen om het verloop van een pandemie te voorspellen, waarvan de betrouwbaarheid door Ioannidis wordt beschreven als zijnde van een ‘dubieuze staat van dienst’.
En hij was niet de enige die hiervoor waarschuwt: al in 2001 schreef Sunetra Gupta – hoogleraar Theoretische Epidemiologie aan Oxford – in Nature het artikel met als titel: ‘Avoiding ambiguity – Scientists sometimes use mathematics to give the illusion of certainty.’[20]
Enkele citaten uit haar artikel:
‘Hoewel wij thans beschikken over een aantal tamelijk verfijnde methoden om onzekerheid te karakteriseren, stellen deze ons in de praktijk niet in staat de omvang van een ramp te beheersen of zelfs maar te voorspellen. Bij onoordeelkundig gebruik van modellen in deze omstandigheden zal wiskundige modellering de situatie eerder vertroebelen dan verduidelijken, en in het beste geval niets toevoegen aan de situatie dan de illusie van controle. Uit de as van een verkeerd wiskundig model zal waarschijnlijk geen feniks herrijzen.’
De waarschuwingen van deze twee topwetenschappers bleken aan dovemans oren gericht. En daarom worden we in feite al twee jaren geregeerd door een kristallen bol van het RIVM, waarvan bij herhaling is gebleken niet van helder glas te zijn gemaakt maar van matglas. De echte werkelijkheid wordt geterroriseerd door een nauwelijks nog serieus te nemen virtuele werkelijkheid. Wrakhout dat bij een ramp verkozen wordt als houvast boven de robuuste reddingssloep die iets verderop ligt: het boven de data verkregen uit de realiteit stellen van wat waarzeggers voorspellen. Met alle gevolgen van dien voor onze maatschappij: met nu opnieuw een lockdown, inclusief de enorme impact die deze heeft op onze jeugd door de schoolsluitingen, op de horeca doordat ze opnieuw moeten sluiten, in de periode waarin ze de meeste omzet kunnen draaien, en op het klein- en middenbedrijf dat opnieuw te maken krijgt met een forse inkomstenderving. En dat in een periode waar de laatste twee de grootste schade van eerdere maatregelen deels hadden kunnen compenseren. Het deert de politieke elite blijkbaar niet.
Men heeft niets geleerd van de geschiedenis: wederom werd er de afgelopen twee jaren beleid gemaakt op de onbetrouwbare toekomstvoorspellingen van modelleurs, die ons een corona-apocalyps in het vooruitzicht stelde, maar wiens voorspellend vermogen die van de weerman nauwelijks overstijgen: de corona-weersverwachting voor vandaag en morgen is nog redelijk betrouwbaar, die van overmorgen al veel minder en die voor volgende week nog maar matig. Om over de weersverwachting voor de volgende maand nog maar te zwijgen. Dit werd in twee commentaren in de Telegraph nog eens pijnlijk duidelijk aan de hand van de laatste voorspellingen van Neil Ferguson van het lmperial College Londen, al twintig jaar doemdenker van dienst voor de Britse overheid, die in het verleden het aantal slachtoffers bij het uitbreken van een nieuwe pandemie stelselmatig met een factor 10 tot 100 overschatte.[21] [22] [23]
Hoe lang laten we ons nog leiden door modellen die bij herhaling niet in staat bleken te zijn om de ontwikkeling van de pandemie te voorspellen? Hoe vaak laten we ons nog leiden door voorspellingen die geen bijdrage leveren aan de bestrijding van een pandemie, maar wel tot enorme sociale, maatschappelijke en financiële schade leiden? Hoe lang laten we een voorspelde virtuele werkelijkheid nog amok maken van de dagelijkse realiteit?
Dit moet stoppen. Het is genoeg geweest.
[1] Het langetermijnplan van Den Haag: andere manier van leven nu corona veel langer blijft. Telegraaf, 23 december 2021.
[2] Antwoord op vragen van het lid Van Houwelingen over het karakter van, en de relaties van kabinetsleden met het World Economic Forum (WEF) naar aanleiding van antwoorden hierover van het kabinet. Tweede Kamer der Staten-Generaal, 17 december 2021; Referentie 2021D50827
[3] Wenn der Staatssekretär Wissenschaftler zu „maximaler Kollaboration“ aufruft. Die Welt, 8. Februar 2021.
[4] Use of fear to control behaviour in Covid crisis was ‘totalitarian’ admit scientists. The Telegraph, 14 May 2021.
[5] Wetenschappers waarschuwen voor een nieuwe digitale identiteit. Follow the Money; 11 december 2021.
[6] Wie controleert straks onze digitale identiteit? Follow the Money; 18 januari 2022.
[7] The Wisdom of Psychopaths: What Saints, Spies and Serial Killers Can Teach Us About Succes. Kevin Dutton, September 3, 2013,
[8] Rijksoverheid, ‘Advies na 133e OMT over C0VID-19’, 13 december 2021, te raadplegen via: https://www.riiksoverheid.nl/documenten/brieven/2021/12/13/advies-vws-na-omt-133
[9] ‘Early assessment of the clinical severity of the SARS-CoV-2 Omicron variant in South Africa’, Medrxiv, te raadplegen via: https://www.medrxiv.Org/content/10.1101/2021.12.21.21268116v1
[10] ‘Severity of Omicron variant of concern and vaccin effectiveness against symptomatic disease: national cohort with nested test negative design study in Scotland’, University of Edinburgh, te raadplegen via: https://www.research.ed.ac.uk/en/publications/severitv-of-omicron-variant-of-concern-and-vaccine-effectiveness
[11] Report 50 – Hospitalisation risk for Omicron cases in England’, Imperial College London, te raadplegen via: https://www.imperial.ac.uk/mrc-qlobal-infectious-disease-analysis/covid-19/report-50-severitv-omicron/
[12] D. Bell, A. Nicoll, K. Fukuda K, et al., ‘Non-pharmaceutical interventions for pandemie influenza, national and community measures’, Emerging infectious diseases. 2006;12(1):88-94. doi: 10.3201/EID1201.051371.
[13] T. v. Inglesby, J.B. Nuzzlo, T. O’Toole, D.A. Henderson, ‘Disease mitigation measures in the control of pandemic influenza’, Biosecurity and bioterrorism: biodefense strategy, practice, and science. 2006;4(4):366-375. doi:10.1089/BSP.2006.4.366.
[14] Emily Rauhala, ‘WHO has praised China’s coronavirus response. That baffles some health crisis experts’, TheWashington Post, 8 februari 2020. https://www.washinqtonpost.com/world/asia pacific/chineseofficials-note-serious-problems-in-coronavirus-response-the-world-health-orqanization-keeps-praisinq
[15] How Fauci and Collins Shut Down Covid Debate. Wall Street Journal. December 21, 2021.
[16] ‘Er wordt bij de corona-aanpak te weinig gekeken naar economische afweging’. NOS; 4 maart 2021.
[17] A Literature Review and Meta-analysis of the Effects of Lockdowns on COVID-19 Mortality. Studies in Applied Economics; No. 200, January 2022.
[18] Les van anderhalf jaar coronabeleid: geef wetenschap onbelemmerde toegang tot brondata. Follow the Money, 22 december 2021.
[19] Ioannidis JPA, Cripps S, Tanner MA. Forecasting for COVID-19 has failed. Int J Forecast. 2022;38(2):423-438.
[20] Gupta, S. Avoiding ambiguity. Nature 412, 589 (2001).
[21] We are heading for a face-off between real world data and Sage modelling. The Telegraph, 22 December 2021.
[22] Prof Lockdowns’s apocalyptic omicron claims undermine faith in vaccines and have fueled unnecessary shutdowns. The Telegraph, 23 December 2021.
[23] Flawed modelling is condemning Britain to lockdown. Matt Ridley. The Telegraph, 21 June 2021.