“If you don’t read the papers, you’re uninformed. If you read the papers, you’re mis-informed.”
Mark Twain
Op de ochtend van maandag 17 maart zag ik volgende tweet van Maarten Keulemans voorbijkomen.
https://x.com/mkeulemans/status/1901545669338226988
Geen woorden. Echt, geen woorden. De verbijstering sloeg bij mij nu pas echt toe. Natuurlijk kan ik Maarten Keulemans en zijn pathetische en over het algemen zeer vermakelijke berichtjes over de mogelijkheid van een labontsnapping van SARS-CoV-2 hier weer op een voor mij typische manier afzeiken, maar dat wil ik voor de verandering eens niet doen. Dat doe ik overigens graag, daar niet van. Maar nu even niet. Ik ga me ook niet beklagen over de woorden die Keulemans gebruikt in zijn tweet. Dat kan ik namelijk veel beter. Heel veel beter. Al zeg ik het zelf.
Ik moest even naar woorden zoeken toen ik dit zag. Het gaat namelijk niet alleen om Maarten Keulemans, de Volkskrant of Pieter Klok. Het gaat me vooral ook om de ‘evolutionair viroloog’ die hij citeert. Ik denk overigens dat het om een van zijn vaste doorgeefluikjebezoekers gaat, de Leidse hoogleraar Eric Snijder, maar ik kan het mis hebben. Ik laat me graag corrigeren als dat niet zo is.
Wat ik hierna ga zeggen, heeft ook zijdelings te maken met de volgende voorstelling die ik ga maken en waarvan het ‘skelet’ al in mijn hoofd aanwezig is. Dat gaat over ‘waar-neming’. “Waar-streepje-neming.” Wat zien we wel, wat er niet is en wat zien we niet, wat er wel is? Dat is het proces van schrijven van de Wuhan Trilogie geweest. Soms tot aan schaamte toe ontdekken dat je dacht iets te weten of te zien, wat er echt niet was of, op zijn allerminst, iets waarvan je niet kon aantonen dat het er was. Bij mij heeft het bijvoorbeeld maar liefst anderhalf jaar (!) geduurd voordat ik écht mijn twijfels kreeg of Covid-19 een zoönose was. Het omslagpunt was het moment dat ik dit artikel las van Nicholas Wade, voormalig stafschrijver van Science en Nature, en daarna editor in chief van de wetenschapsbijlage van The New York Times. Een wetenschapsjournalist die deze titel waard is. In tegenstelling tot sommige anderen, ik zal verder geen namen noemen.
Zoals ik eerder al zei: dit is geen artikel, dit is een monument.
Maar op dat moment waren mensen als Alina Chan, Francisco de Asis de Ribera de Martin, The Seeker, Billy Bostickson, Rossana Segreto en Gilles Demaneuf en een groot aantal andere mensen, ook van #DRASTIC, bezig met hun onderzoek. Zij wel.
Wat ik mezelf nog steeds afvraag, waarom duurde het zo ontzettend lang, voordat ik zag wat deze mensen zagen. Ik weet, ik ben redelijk naïef en traag van begrip, maar dan nog. (Ik zeg er maar meteen bij, ik ben niet zo traag van begrip als Maarten, maar je hebt nu eenmaal altijd baas boven baas. Je moet tenslotte ergens in uitblinken.)
Maar om terug te komen bij die vraag: ik denk dat het alles met mijn ‘academische opleiding’ te maken heeft. Beter gezegd: dat die daar mede debet aan is. Omdat zo’n opleiding je de ogen doet sluiten voor zaken die er overduidelijk zijn. Omdat zo’n opleiding je een bril opzet die de wereld sterk kleurt en sterk vervormt. Zonder dat je je dat realiseert. Sterker nog, je bent er van overtuigd dat deze bril je dingen laat zien, die andere – dommere mensen – niet kunnen zien. Dat wil ik aan de hand van deze casus uitleggen.
Wat schrijft deze evolutionair viroloog namelijk?
“Ik heb zelf in ieder geval geen enkel beter beargumenteerd rapport gezien dan dat van de WHO & dat ontkrachtte toch een heel aantal van de lab leak theorieën (accidentele infectie van een medewerker werd in principe ook uitgesloten obv serologisch onderzoek.”
Dat wordt meteen gevolgd door deze uitspraak:
“En het lijkt me dat je om een lab leak origin aan te duiden je sowieso toch echt wel moet beschikken over hard bewijs – en dat is er vooralsnog niet.”
Ik was flabbergasted. Zoals ik maar zelden ben. Absolutely flabbergasted.
Ik val nog niet eens zozeer over het feit dat dit een politiek gemotiveerd rapport was, en dat dit algemeen erkend werd. En ik wil ook niet heel hard klagen over het feit dat het rapport bol van de fouten stond, die de WHO ernstig in verlegenheid bracht.
Ik zal ook niet beginnen over het feit dat de mogelijkheid van een labontsnapping in het rapport als ‘zeer onwaarschijnlijk’ werd afgedaan en ‘zeker niet onderzocht’ hoefde te worden, het gevolg was van een koehandeltje tussen de leider van het internationale deel van de missie, Peter Embarek, en de Chinese leider van het team, Liang Wannian. De afspraak werd gemaakt dat de mogelijkheid van een labontsnapping in het rapport opgenomen zou mogen worden, als de Chinezen de ‘frozen foodhypothesis’ op mochten nemen. Waarna de Chinese leider van het team op de eerste persconferentie direct erna hier meteen misbruik van maakte door te stellen dat dit een ‘zeer belangrijke methode’ van transmissie van #SARSCoV2 was. Terwijl het een absoluut kulverhaal is, zoals Embarek naderhand ook zegt. En zoals ook deze evolutionair viroloog zou kunnen weten als ie zijn academische bril afgezet had. Want de Chinezen hadden deze theorie nodig om de uitbraak over hun eigen landsgrenzen heen naar andere landen te kunnen verschuiven.
Wie kritisch naar die ‘frozen foodhypothesis’ kijkt, ziet ook dat de Chinezen dat heel handig gespeeld hebben en deden wat ze wel vaker hadden gedaan. Ze schreven een of twee artikeltjes waarin er op zijn allerbest ‘mogelijk’ sprake was van overdracht van het virus via besmette vis, en vervolgens schreven ze over dat ene artikeltje meerdere andere artikeltjes, die allemaal naar dat ene artikeltje verwezen en vervolgens als ‘referenties’ in het rapport werden opgenomen. Zo doe je dat. Maar daarvoor moet je graven, en dat deed deze hoogleraar dus niet. Ook dat vind ik niet zo erg. Hoewel je dat van een hoogleraar wel zou mogen verwachten.
Nee, het allerergste en het allerbeschamendsts vind ik dat deze hoogleraar niet gekeken heeft naar de ‘brondata’. De ‘ruwe data’. Die wil je als onderzoeker, als academicus, als kritisch mens, als hoogleraar gewoon zelf zien. Maar dat gaat niet. Want die kreeg het team niet te zien. Dat weigerden de Chinezen botweg. Ze leverden alleen de analyses aan in de vorm van tabellen en grafieken. Dat was alles. De brondata niet. Die data zijn ook nooit boven water gekomen. China weigert ze over te leggen, bijvoorbeeld omdat het om ‘privacy-gevoelige’ informatie zou gaan. In China. Alsof er geen anonimisering van de data mogelijk is.
Ik kan veel meer vertellen over dit rapport van de WHO. Het is door velen afgeschreven, al was het maar vanwege bovenstaande feiten. Maar volgens deze hoogleraar ‘evolutionaire virologie’ is er ‘geen enkel beter beargumenteerd rapport’. Flabbergasted, ik zei het al.
Wordt het nog erger? Jawel. Want deze hoogleraar heeft het over ‘serologie’ waarmee infecties bij labmedewerkers van het lab uitgesloten zouden zijn. Ik meen dat zij om de drie maanden getest werden in het eerste jaar na de uitbraak. Dat zeggen de Chinezen tenminste Hebben we die uitslagen? Nee. Die hebben we niet. Wat we hebben, is dat de Chinezen zeggen dat ze geen infectie doorgemaakt hebben.
Daarbij laat ik nog maar buiten beschouwing dat serologie helemaal niet geschikt is om een infectie ‘uit te sluiten’. Serologie kan een infectie aantonen, maar niet uitsluiten. Dat is eerstejaars geneeskunde kennis, uitgefilterd door de sterk gekleurde de bril van deze hoogleraar. Treurig.
Ik wil u dus even schetsen wat deze hoogleraar gelooft. En ik vrees dat hij dit niet alleen zegt, maar dat hij het ook echt gelooft. Dat is misschien nog wel het meest zorgwekkende. Dit is het verval waarin ons academisch onderwijs zich bevindt.
Er is een stad in China met pakweg elf miljoen inwoners. Daar breekt een zeer besmettelijk virus uit. De stad gaat in lockdown, en China wil doen geloven dat slechts een fractie van de bewoners besmet is geraakt. In werkelijkheid zal een heel groot deel van de inwoners in de eerste twaalf maanden de infectie doorgemaakt hebben, gewoon in huiselijke kring. De transmissie is nu eenmaal het hoogst binnen families.
In die stad staat een virologisch lab waarin laboranten en wetenschappers werken. Die wetenschappers en laboranten doen boodschappen, stappen op de bus of in metro en gaan bij familie en vrienden op bezoek. Familie en vrienden worden ziek en maken Covid-19 door. Maar de wetenschappers en laboranten niet. Zij krijgen geen van alle Covid-19 en geen van hen raakt besmet. Als door een wonder worden zij niet ziek en blijft hen een besmetting bespaard. Niet een deel van hen wordt gespaard, zelfs geen groot deel, nee, ze worden allemaal gespaard. Allemaal. Hoe we dat weten? Doordat het bewind in Beijing ons dat verteld heeft. Daarom.
Dat heet in termen van een hoogleraar evolutionaire virologie ‘geen enkel beter beargumenteerd rapport’. Maar wat de FBI, de DoE, de BND en MI6 ons vertellen, is niet geloofwaardig. Daar moeten we niet op vertrouwen volgens Maarten Keulemans. En volgens deze hoogleraar evolutionaire biologie.
Waarbij ik nadrukkelijk wil aantekenen dat ik ook niets geloof van wat zij zeggen, behalve als er bewijsmateriaal ter tafel komt. Maar bij het artikel over MI6 is dat gewoon te zien en na te zoeken. Dat bewijs is er wel.
Begrijpt u mijn punt? Flabbergasted. Absolutely flabbergasted. Ik zei het al eerder, geloof ik.
Ik wil de uitspraak van Mark Twain een klein beetje moderniseren. Dit zou ik er van willen maken.
“If you don’t read the reports of the intelligence community, because they won’t give you these reports, you’re not informed. If you read the report of the WHO, which by the way is dictated by China, you’re mis-informed.”
Hoofdschuddend ging hij koffie zetten. En een broodje eten. Still flabbergasted. Absolutely flabbergasted.
Tot later.